Solomon Eliot Asch, 1907’de Polonya’nın Varşova kentinde doğdu, Lowicz’de büyüdü. Ailesi ile birlikte 1920’de Amerika Birleşik Devletleri’ne yerleşti.
Asch, insan doğasıyla ilgili kendi kaygıları ile ilk derslerinde maruz kaldığı psikoloji türü arasındaki boşluğa rağmen Columbia Üniversitesi’nde yüksek lisans eğitimine devam etti. Columbia’da sosyal psikolojide fazla çalışmasa da antropolojiye ilgi duydu ve Ruth Benedict ve Franz Boas ile seminerlere katıldı.
Aile Hayatı
Asch, 1930’da Florence Miller ile evlendi ve oğulları Peter 1937’de doğdu. Entelektüel yaşamının birliği ve kararlılığı, Floransa ile uzun evliliğinin istikrarlı kalitesiyle eşleşir niteliktedir.
Etki Teorisi
Asch için grup baskısı çalışması gerçekten de etki yasasının bir testiydi. Çünkü grup, etki yasasına göre deneklerin yargılarını değiştirmesi gereken ödüller ve cezalar veriyordu. Asch’ın Gestalt Psikolojisi’yle karşılaşması, kuşkusuz hayatının entelektüel olayıydı. Lisansüstü öğrencilik günlerinde bu konuda biraz bilgi birikimi halihazırda vardı.
Kariyeri
1940’ların başlarında Brooklyn Koleji’nde (öğretmenlik kariyerine başladığı yer) iken, Wertheimer’in Üretken Düşünme el yazmasının editörlüğünü yapıyordu. Daha sonra, New School’daki psikoloji bölümünün başkanı olarak akıl hocasının yerini aldı. Brooklyn College’da Asch, aralarında Howard Gruber ve Dorothy Dinnerstein’ın da bulunduğu bir dizi öğrencinin hayatında güçlü bir etkiye sahipti; ikisi de daha sonra Rutgers’da Bilişsel Araştırmalar Enstitüsü’nü oluşturmak için ona katıldı. Meslektaşları Max Hertzman ve Helen Block Lewis ile toplumsal yargılarda klişeleştirme ve hale etkileri üzerine çalışmalar yaptı.
Dinnerstein ve Gruber, Asch ve Witkin ile dik duruş algısı çalışmaları üzerinde çalıştılar ve bu görevdeki performansın cinsiyet ve kişilik ile ilgili olduğunu keşfettiler. Dinnerstein ayrıca Asch ile Sosyal Psikolojisi ve Swarthmore’da grup baskısı çalışmaları üzerine çalıştı.
1947’de Asch, Swarthmore Koleji’nin fakültesine katıldı, ancak New School ile olan bağlantısını korudu. O zamanlar, Swarthmore Üniversitesi, New School’un bir tür ek olarak Amerika’da Gestalt psikolojisinin ana yuvası haline gelmişti. Swarthmore’daki öğretim üyeleri arasında Kohler, Prentice ve Wallach vardı. Asch, Wallach ve hatta bazen Kohler bile haftada bir gece New School’da ders veriyorlardı.
Asch, Swarthmore’da Kohler ile güçlü bir ilişki kurdu. Asch, Swarthmore’da 19 yıl geçirdi ve 1966’da Rutgers Üniversitesi’nde Bilişsel Araştırmalar Enstitüsü’nü (John Ceraso, Dorothy Dinnerstein, Howard Gruber ve Irvin Rock ile birlikte) kurmak için ayrıldı. 1972’de Asch, 1979’da emekli olana kadar kaldığı Pennsylvania Üniversitesi’ne Psikoloji Profesörü olarak gitti.
Ödülleri
Asch’in birçok ödülü arasında iki Guggenheim bursu, Princeton’daki İleri Araştırma Enstitüsü’nde ikametgah, Columbia Üniversitesi’nden Nicholas Murray Butler Ödülü, Amerikan Psikoloji Derneği’nin Seçkin Bilimsel Katkı Ödülü ve Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyeliği bulunmaktadır.
Asch, belki de en çok bağımsızlık ve uygunluk konusundaki öncü çalışmalarıyla tanınır. Asch tarafından geliştirilen prosedür ve bunun üzerindeki varyasyonlar sonsuz derecede büyüleyicidir ve diğer birçok psikoloğun çalışmalarını etkilemiştir.
Asch’ın etkisi en çok Sosyal Psikoloji alanında olmuştur ve bu çalışma, tüm çalışmalarında olduğu gibi, dikkatli ve zarif düşünme, deneysel tasarımdaki ustalık, temel konular ve varsayımlarla ilgili bir endişe ile karakterize edilir. Bir dizi çalışmasının odak noktası, bir uyaran dizisinin sonucunun diziyi oluşturan öğelerin sabit özelliklerinin toplamı olarak tanımlanamayacağına dair Gestalt ilkesinin gösterilmesidir.
Asch, 20 Şubat 1996’da, 88 yaşında hayata gözlerini yummuştur.
Berra Salur | Psikolog
Kaynakça
- Rock, I., & Rock-DECEASED, I. (2014). The legacy of Solomon Asch: Essays in cognition and social psychology. Psychology Press.