Şiddet ve saldırganlık, dünyadaki tüm canlılarda o canlının kendi hayatını sürdürmesi ve neslinin devam etmesi için var olan bir dürtüdür.
Canlılarda Hangi Dürtüler Var?
- Açlık
- Sevgi
- Cinsellik
- Aşk
- Annelik
- Sarılmak
- Bağlılık
- Saygınlık
- Tokluk
- Öfke
- Saldırganlık
- Susama
- Vücut Isısını Koruma
- Özgürlük
- Güvenlik
- Ağrıdan Kaçınma
Neden Dürtüler Var?
İhtiyaçların (fizyolojik+psikolojik) karşılanması, hayatı sürdürmek ve neslin devamı için.
Dürtülerin Kökeni
Bebekler doğar doğmaz ihtiyaçlarının karşılanmasını isterler. Bunun için ağlarlar, daha sonra tepinirler veya işaret ederler. Sabırsızdırlar ve beklemezler. Bunun sebebi dürtülerinin biran önce karşılanması gerektiği ihtiyacıdır. Yani bebeğin bu davranışları yaşamlarını sürdürebilmesi için gerekli, normal ve olağandır.
Bebeklerde Dürtü
Bebeklerin bu dürtüleri olağan şekilde karşılanırsa dürtünün verdiği gerginlik hissi giderilir, bebek rahatlar ve kendini güvende hisseder. Dürtüler karşılanmazsa bebek gerilir, kendini huzursuz ve güvensiz hissedebilir. Bu durumda da dürtüyü gidermek için ne gerekiyorsa yapmaya başlayabilir.
Çocukların Dürtüleri Karmaşık Bir Şekilde Karşılanması
Eğer çocukların arzuları hemen giderilir veya çok geç giderilirse, çocuğun arzusu doğrultusunda elde etmek istediği az veya gerektiğinden fazla verilirse, arzu edilen şey o an gerekli olmamasına rağmen karşılanırsa ve ebeveyn/bakımveren kendi arzusunun bebek/çocuk tarafından karşılanmasını bekler, ister, yapar ve yaptırırsa bu çocuğun arzusunun karmaşık bir şekilde karşılanması anlamına gelir.
Çocukların Dürtüleri Olağan Şekilde Karşılanmazsa Ne Olur?
Çocukta dürtülerin karşılanması karmaşık bir şekilde gerçekleşiyorsa, örneğin çocuk acıkır acıkmaz yiyeceği hemen veriliyor veya ihtiyacı olmadığı anda yiyecek veriliyorsa bu çocuğun dürtülerine karşı karmaşık mesajlar verilmesi anlamına gelebilmektedir.
Çocuk Arzusunu Nasıl Karşılıyor?
Aile içinde çocuk arzu ettiklerini elde etmek için çeşitli yöntemler geliştirir. Bazen ağlayabilir, kızabilir veya içine kapanabilir. Yani çocuk arzusunun nasıl karşılanacağını araştırır. Bu araştırma sonucunda aşağıdaki gibi bazı durumlarla karşılaşır.
Örneğin;
- Kızdım, aldılar.
- Bağırdım, arzum yerine geldi.
- Bekledim, arzum yerine geldi.
- Başardım, istediğimi elde ettim.
gibi.
Çocukta Şiddet ve Öfke Nasıl Ortaya Çıkar?
Daha önce bahsedilen şekilde eğer çocuğun arzu ve istekleri karmaşık bir şekilde karşılanıyorsa öfkeli ve saldırgan biri olması ihtimali oldukça yüksektir.
Arzu ve İstekleri Karşısında Çocuklara Nasıl Davranılmalıdır?
- İsteklerini erteleme becerisi kazandırmalı, (istediğin şeyi daha sonra karşılayacağım)
- Her isteğin karşılanmayabileceğini göstermeli, (sana bunu almak istemiyorum, çünkü almamız için bir sebep yok!)
- Bazı isteklerin sınırlı bir şekilde karşılanması gerektiği gösterilmeli, (Haftada 1 külah dondurma)
- İyi ilişki kurmalı, (kurallar koyma, kesin ifadeler, kandırmama, şefkatli ve sabırlı yaklaşım, açıklayıcı olma, duygusal paylaşım)
Çocuklara İsteklerini Erteleme Becerisi Nasıl Kazandırılır?
İnsanların isteklerinin karşılanması konusunda erteleme becerileri ne kadar iyiyse o kadar olgundurlar. Annelerimiz bizi doğurur doğurmaz dürtülerimize ve isteklerimize karşı oldukça duyarlıdır. Daha sonra bu duyarlılık her gün düzenli bir şekilde azalır, azalması gereklidir. Bu duyarlılık azaldıkça anneler istekleri ve arzuları biraz daha ve normal şekilde daha geç karşılamaya başlarlar. Böylece arzular geç karşılanmayı öğrenir. Eğer bu duyarlılık azalmazsa çocuğa arzuların karşılanması konusunda karmaşık mesajlar verilmiş olur.