Bugünlerde kendini nasıl hissediyorsun? Cevabın iyi hissediyorum ise bu cevabı kendinde neleri sorgulayarak karar verdin?
Ne Kadar İyisin?
Uzmanlar, değişen ve gelişen dünyada insanların iyilik hallerinin üzerine durulması gereken bir konu olduğunu vurgular. Her insanın iyilik hali olduğunu ve bunun da ölçütlerinin olduğu bilinir. Bireyin iyilik hallerinin ölçüm yapılabilmesi için çeşitli modeller hazırlanmıştır.
Ülkemizde en çok kullanılan “İyilik Hali Tekeri Modeli” (Myers ve ark., 2000) kullanıyor. Daha sonra model “Bölünmez Ben:Kanıta Dair İyilik Hali Modeli” (Myers ve ark.) adını almıştır. Bölünmez Ben:Kanıta Dair İyilik Modeli çok boyutlu bir yapıya sahiptir. Bölünmez Ben Modelindeki bu boyutlar yaratıcı, sosyal, temel (esas), başa çıkan ve fiziksel ben olmak üzere beş tanedir. Daha önce hazırlanan modeller ele alınarak Türkiye’ye özgü bir model ve ölçümün yapılması gerektiğini savunan uzmanlar (Korkut-Owen ve Owen) bir model hazırlamışlardır. Hazırlanan bu modele “İyilik Hali Yıldız Modeli” denir.
İyilik Hali Yıldızı Modeli
İyilik Hali Yıldızı Modeli; fiziksel, psikolojik/duyusal, entelektüel/mesleki ve spiritüel olmak üzere beş boyuttan oluşmaktadır. Yıldızı oluşturan boyutların birbirleriyle etkileşim içinde olduğu ve boyutların birbirlerini etkileyebileceği düşünülür.
- Fiziksel İyilik Hali: Fiziksel sağlığın yanı sıra bu sağlığın korunması ve sağlanması için gerekli unsurlar vardır. Uyku düzeni ve kalitesi, düzenli beslenme, fiziksel olarak aktif olma hali, düzenli doktor kontrolü de bunlar arasında görülmektedir.
- Psikolojik/Duyusal İyilik Hali: Bireyin hayattaki içsel deneyimlerini ele alır. Bu boyutta duyguların kontrolü, duyguların farkındalığı, yaşanan olaylar karşında gerçekçi ve mantıklı düşünebilme yeteneği gibi anahtar noktalar vardır. Bireyin içinden çıkmakta zorlandığı kötü bir durumdan nasıl çıkabildiği, bu durumlardan çıktığında ne gibi kazanımlar elde ettiği de psikolojik/duyusal iyilik haline konu olur.
- Sosyal İyilik Hali: Bireyin toplumdaki diğer bireylerle girmiş olduğu sosyal etkileşimin niteliğini ele alır. Sosyal iletişimi ve etkileşimi güçlü olan bireyin yaşam kalitesini arttırır.
- Entelektüel/Mesleki İyilik Hali: Uzmanların entelektüel ve mesleki boyutlarını bir arada kullanmalarının sebebi iki alanın ortak maddelerinin olduğunu düşünmeleridir. Bu boyutlarda daha çok; aktif olma, bilgilerini kendisinin ve toplumun yararına kullanma, kendisini zihinsel olarak zorlayacak ve geliştirecek aktiviteler içinde bulunma gibi kavramlardır. İş/öğrenim hayatından memnun aynı zamanda buradaki ilişkileri sağlıklı ve paylaşımcı olan bireylerin yaşam kalitelerinin ve iyilik hallerinin daha yüksek olduğu görülür.
- Spiritüel İyilik Hali: Bireyin yaşam amacını anlama ve araştırma gibi özellikler ele alınır. Tüm diğer boyutlarda olduğu gibi bu boyuttaki iyilik hali yüksek olan bireyin yaşam kalitesi ve yaşam doyumu yüksek olur.
Yıldızı oluşturan beş boyut birbirleriyle doğrudan veya dolaylı yoldan bağlantılıdır. Etkileşim içinde olan bu boyutlardan birinde yaşanan sorun ya da eksiklik yaşantıda diğer boyutların kalitesini de bozar. Aile ilişkilerinde sorun yaşayan biri gece yatarken sorunları düşünüp uyumakta zorlanır. Yani sosyal iyilik hali fiziksel iyilik halini etkiler.
Bedenine de Ruhuna da İyi Bak!
Bence iyilik hali yıldızının parlaması için tüm iyilik hali boyutlarını dengeli hale getirmek hayat kalitesini arttırır. Hayatın boyunca karşılaştığın engellerin üstesinden nasıl geldiğin önemlidir. Engelleri aşarken ileride yoluna çıkabilecek engelleri de kaldırmış olursun. Yüzleştiğin engeller sana gelecekte var olan bir problemle başa çıkma yeteneği de kazandırır. Bu yetenekleri hayat tecrübesi olarak adlandırırız. Edindiğin yetenekler arttıkça iyilik hali yıldızının boyutlarının kuvvetli bir bağ kurması beklenir.
Çıkmış olduğun bu uzun yolculukta sana en önemli eşliğin kendi bedeninin olduğunu unutma. İnsanın fizyolojik olarak sağlıklı oluşu, psikolojik olarak sağlıklı oluşu ile bağlantılıdır. Bireyin fiziksel ve ruhsal sağlığını dengede tutmak ve bu dengeyi korumak bireyin iyilik halinin yükselmesi için gerekli olan ortamı yaratır. İyilik halinin yüksek olması bireyin yaşam kalitesi arttırır niteliktedir. En güzel yatırımlar kendine yaptığın yatırımlardır. İyilik yıldızının parlaması için bedenine ve ruhuna iyilik yap!
Yıldızının hep parlaması dileğiyle…
Gökçe Ergür | Psikolog
Kaynak ve İleri Okuma
- Korkut-Owen ve Owen (2012). İyilik Hali Yıldızı Modeli, Uygulanması ve Değerlendirilmesi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:3, Sayı:9 ss: (24-33).