Bebeklerin dünyaya gelmelerinden hemen sonra ebeveynleriyle kurdukları ilişki, ileriki dönemde görülecek kişilik özelliklerini şekillendirir. Çocuklarla oyun oynanması, konuşmaları, onlara kendilerini güvende hissettirmeleri oldukça önemlidir. Ebeveynlerin çocukları için sıcak ve destekleyici bir ortam yaratması gerekir. Aynı zamanda da açık ve etkili iletişim de ebeveyn-çocuk ilişkisini güçlendirir.
Ebeveynlik Stilleri Nelerdir?
4 temel ebeveynlik stili vardır. Bunlar; otoriter, demokratik, izin verici ve ihmalkâr ebeveynlik stili olarak ayrılırlar.
Otoriter Ebeveynlik
Otoriter ebeveynler adından da anlaşıldığı üzere çocuğun üzerinde hâkimiyet kurmak isterler. Çocuklarına katı kurallar koyarlar ve bunun takip edilmesini isterler. Takip edilmediği durumunda ise çocuğu cezalandırırlar. Yani çocuk ailesinin isteklerini kabul etmek zorunda kalır. Bu tip ebeveynlerle büyüyen çocuklar ileriki yaşantılarında özgüven eksikliği yaşayabilirler.
Demokratik Ebeveynlik
En sağlıklı ebeveynliğin demokratik ebeveynlik olduğuna dair bir inanç vardır. Tıpkı otoriter ebeveynlikte olduğu gibi bu ebeveynlik stilinde de çocuğun uyması beklenen kurallar ve sınırlar vardır. Ancak otoriter ebeveynlikten farklı olarak bu kuralların neden uyulması gerektiği ve ne işe yaradığıyla alakalı çocuğa açıklama yapılır. Bu tip ebeveynler çocuklarına karşı daha hassas ve duyarlıdır. Yani, çocukları istenmeyen bir davranış sergilediğinde ona ceza vermek ya da katı davranışlar göstermek yerine affedici olmaya çalışırlar. Bu tip ebeveynlerin yetiştirdiği çocuklar ileriki dönemlerinde sorumluluk sahibi, sabırlı ve özgüvenli bireyler olmaya daha yatkın olacaklardır.
İzin Verici Ebeveynlik
Bu tip ebeveynler çocuklarına karşı duyarlı ve onlarla arkadaş gibilerdir. Herhangi bir talepte bulunmazlar yani onlara otoriter ve demokratik ebeveynlikte olduğu gibi kurallar koymazlar. Bu ebeveynler çocuklarıyla iyi ilişkiler kurar ama ebeveynden çok arkadaş ilişkisi kıvamındadır. Bu tip ebeveynlerle büyüyen çocuklar otorite ile karşılaştıkları zaman zorlanabilir. Özellikle de okulda öğretmenleriyle problemler yaşayabilmektedirler.
İhmalkâr Ebeveynlik
Bu tarz ebeveynler çocuklarına karşı sorumsuz ve ilgisizdir. Beklentileri düşük ve iletişimleri yok denecek kadar azdır. Çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılarlar -ki karşılanmadığı durumlar da olabilmektedir- ancak çocuklarının hayatlarından kopuk yaşarlar. Bu tip ailelerde yetişen çocuklar hayatlarında bazı alanlarda başarısızlıkla karşılaşabilmektedir. Öz kontrolleri düşük, kendini kontrol edemeyen ve çoğunlukla akranlarıyla sıkıntılar yaşayan bireyler haline gelebilirler.