Nedir?
Duygusal düzensizlik; ruh hali dengesizliği ve duygusal aşırı tepkisellik ile başa çıkmak için uygun bir duygusal tepki oluşturmak amacıyla duyguların (korku, öfke, üzüntü gibi) yoğunluğunu ve kalitesini düzenleyememe olarak tanımlanan bir problemdir (Paulus et al., 2021). Duygusal düzensizlik; duygularda dalgalanma, hızlı mod değişimi ve duygusal dayanıksızlık olarak kendini gösterir.
Duygusal Düzensizlik Belirtileri
- Aşırı yoğun duygulanım
- Dürtüsel davranışlar
- Davranışlarını kontrol edememe
- Sakin kalamama
- Kaygı
- Kişiye zarar veren davranışlar
- Negatif düşüncelere sahip olma
- Düzensiz yeme alışkanlıkları
- Negatif düşüncelere sahip olma
- Çatışmalı sosyal ilişkiler
Duygusal Düzensizlik Sebepleri
Duyguları düzenleyememe sorununun ortaya çıkışında birtakım iç ve dış faktörler etkili olmaktadır. İç faktörlere örnek olarak genetik yatkınlık, nörolojik ve hormonal problemlerin duygusal düzensizliğe sebep olduğu görülmektedir. Örneğin serotonin ve dopamin nörotransmitterleri bireyin duyguları üzerinde etkili olmakta ve eksikliklerinde duygusal düzenleme problemleri ortaya çıkmaktadır.
Duyguları beklenen şekilde düzenleyememe ve kontrol altında tutamama; beyin yaralanmaları, travmatik tecrübe gibi dış faktörlerden de kaynaklanabilmektedir. Ayrıca, duygusal düzenleme problemleri olan ebeveynlerin çocuklarında da öğrenme yoluyla bu problemin görülme olasılığı artmaktadır (Paulus et al., 2021).
Duygusal Düzensizlik ile İlişkili Durumlar
B kümesi kişilik bozuklukları, bipolar bozukluk, kişilerarası travma, kaygı bozukluğu, duygudurum bozukluğu ve post-travmatik stres bozukluğu gibi birçok psikolojik bozukluk duygusal düzensizlik problemi ile ilişkilidir (Dadomo et al., 2016).
Feyza Betül Tunceroğlu | Psikolog
Kaynaklar
- Paulus FW, Ohmann S, Möhler E, Plener P and Popow C (2021) Emotional Dysregulation in Children and Adolescents With Psychiatric Disorders. A Narrative Review. Front. Psychiatry 12:628252. doi: 10.3389/fpsyt.2021.628252
- Dadomo H, Grecucci A, Giardini I, Ugolini E, Carmelita A and Panzeri M (2016) Schema Therapy for Emotional Dysregulation: Theoretical Implication and Clinical Applications. Front. Psychol. 7:1987. doi: 10.3389/fpsyg.2016.01987